Życiorys

Ferdynand Fryderyk Radziwiłł herbu Trąby był właścicielem dóbr przygodzickich, głównym fundatorem kościoła farnego w Ostrowie Wielkopolskim. Urodził się 19 października 1834 roku w Berlinie jako najstarsze z dziewięciorga dzieci księcia Bogusława i Leontyny Clary et Aldringen Radziwiłłów. W Berlinie uczęszczał do gimnazjum francuskiego, następnie studiował prawo na uniwersytecie. Służbę wojskową odbył w 3 Brandenburskim Pułku Ułanów. Wziął udział w wojnie francusko-pruskiej. Po opuszczeniu wojska w stopniu podpułkownika rozpoczął działalność polityczną trwającą przez pół wieku. W latach 1874-1919 był stale wybierany do parlamentu niemieckiego z okręgu odolanowsko – ostrzeszowsko – ostrowsko – kępińskiego. Po śmierci ojca w 1873 roku przypadło też jemu dziedziczne miejsce w wyższej izbie parlamentu Rzeszy – Izbie Panów, w której zasiadał dożywotnio. Przez blisko 30 lat, od 1889 do 1918 roku, był prezesem Koła Polskiego w Berlinie. Był także posłem pruskiego Landtagu. Należał do najbardziej doświadczonych parlamentarzystów swoich czasów. W latach Kulturkampfu opowiadał się stanowczo po stronie polskiej. Udzielał w Antoninie schronienia poszukiwanym przez władze pruskie księżom, którzy potajemnie wykonywali swoje obowiązki, m. in. ks. Walentemu Śmigielskiemu. Zasłynął odważną interpelacją w sprawie strajków szkolnych we Wrześni. Zabierał głos protestując także m.in. przeciwko rugom, polityce kolonizacyjnej i wywłaszczaniu Polaków. Był prezesem Towarzystwa Gospodarczego Pleszewsko-Odolanowskiego. Występował w obronie Kościoła. Wpływ na jego postępowanie wywierała w dużym stopniu patriotycznie usposobiona żona Pelagia z Sapiehów (1844-1929), z którą wziął ślub w dniu 19 lipca 1864 roku. Mieli oni sześcioro dzieci: Leontynę, Michała, Zygmunta, Karola, Małgorzatę i Janusza. Po śmierci ojca otrzymał dobra przygodzickie, z których utworzył ordynację. W 1876 roku założył cmentarz w Ludwikowie. W latrach 1904-1906 był głównym fundatorem i patronem kościoła farnego św. Stanisława Biskupa (obecnie konkatedry) w Ostrowie Wielkopolskim. Po zakończeniu I wojny światowej znalazł się w grupie posłów z zaboru pruskiego, którzy weszli w skład Sejmu Ustawodawczego w II Rzeczypospolitej. W 1919 roku jako najstarszy wiekiem poseł otwierał Sejm, pełniąc w nim funkcję marszałka seniora. W 1920 roku. był jednym z założycieli Związku Polskich Kawalerów Maltańskich, został jego prezesem i funkcję tę pełnił do śmierci. 2 maja 1923 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W 1924 roku w Antoninie odbyły się uroczyste obchody 60. rocznicy ślubu książąt Ferdynanda i Pelagii oraz 90. rocznicy urodzin księcia. Jubilat posadził wtedy 90 czerwonych dębów, z których do dziś przetrwała tylko część. Ponadto odsłonięto obelisk z piaskowca upamiętniający to wydarzenie. Zmarł 28 lutego 1926 roku w Rzymie, przewieziony został do Antonina. 24 czerwca tego roku spoczął w podziemiach kaplicy rodowej Radziwiłłów, którą wcześniej przebudował.